Waterhyacinten zijn wereldwijd in opkomst. Er is interessant nieuws over natuur & milieu.

Een meer in Mexico verliest steeds meer van zijn wateroppervlak aan een mooie sierplant die het leven onder zichzelf verstikt. Het probleem is wereldwijd, blijkt uit een studie. De metropool Puebla van Mexico heeft veel te bieden. Prachtige koloniale huizen en oude kloosters en kerken lokken jaarlijks vele toeristen naar de stad in de centrale Mexicaanse vallei, die meer dan 2000 meter hoog is. In het gebied stijgen machtige vulkanen en de bergen van de Sierra Nevada de lucht in, en in het zuiden grenst de stad aan het meer van Valsequillo. Het water stond ooit bekend om zijn vertakkende waterlopen. Maar sinds enkele jaren bevond het zich in de wurggreep van een groene invasie. Waterhyacinten hebben grote delen van het meer overwoekerd. Tegenwoordig bedekken ze de helft van het wateroppervlak. De vrijzwemmende plant vormt snel dichte tapijten die niet door dieren worden gegeten. De waterhyacint komt oorspronkelijk uit de Amazone. Het werd gebruikt als sierplant vanwege zijn bloemen. Maar nu wordt gevreesd als een invasieve plantensoort.

Met name de dikstammige waterhyacint (Eichhornia crassipes) heeft zich in veel meren wijd verspreid en dit leidt tot problemen: zonlicht dringt niet meer door het water, andere waterplanten en vissen sterven. Daarnaast haalt de plantenmaterie zuurstof uit het water, waardoor de zuurgraad toeneemt. De enorme tapijten van waterhyacint belemmeren ook de scheepvaart en visserij. Bovendien neemt in sommige watermassa’s de stroomsnelheid af, waardoor er meer slib op de bodem wordt afgezet en verzilting optreedt. De spreiding in het meer van Valsequillo is duidelijk te zien op foto’s. Om dit te doen, hebben de onderzoekers een zogenaamd valse kleurenafbeelding gemaakt: bepaalde beeldgegevens van de Landsat-satellieten van NASA zijn gekleurd zodat ze beter kunnen worden herkend. Helder water is zoals gewoonlijk blauw, maar de vegetatie wordt in het rood weergegeven – hoe lichter het rood, hoe robuuster de vegetatie. De eerste foto is van 10 januari 2000, de tweede van 9 januari 2020.

Een recent onderzoek door onderzoekers van ETH Zürich heeft ook betrekking op de wereldwijde verspreiding van waterhyacinten. Het laat zien dat de invasies van waterhyacinten in reservoirs de afgelopen decennia wereldwijd zijn toegenomen – ondanks kostbare inspanningen om de planten onder controle te houden. Om dit te doen, analyseerden de onderzoekers 20 reservoirs in de tropen en subtropen en evalueerden ze satellietgegevens van drie decennia. “Er is iets ironisch aan de situatie. Waterhyacinten zijn hierheen gebracht vanwege hun schoonheid, maar ze kunnen snel uitgroeien tot monsters”, zegt Scott Winton, een van de auteurs van het onderzoek. “Je kunt naar reservoirs over de hele wereld kijken en een soortgelijk patroon zien.” Vooral de laatste tien jaar is de verspreiding van planten weer toegenomen. Een van de sterkste stijgingen werd gezien op het meer van Valsequillo. De onderzoekers denken dat ze ook een reden hebben gevonden voor de plantengroei. Omdat de verspreiding van de groene tapijten gepaard ging met een toename van stedelijke gebieden aan de oevers van het meer, lieten de satellietgegevens zien. Tussen 1992 en 2015 was er 200 vierkante kilometer nieuwe stedelijke ruimte aan het meer van Valsequillo. Als er meer mensen in het water gaan zitten, lijken de waterhyacinten zich ook te verspreiden. Hoe kan dat zijn?